Protokol için Yörük yağlığı Türel döneminden kopya çıktı
Antalya’da CHP’li büyükşehir belediyesi yönetimi, bir önceki AKP’li yönetimin Yörük festivalinin ihale şartnamesini kopyalayıp ihaleye çıktı. İhaledeki protokole ipekli, halka pamuklu Yörük yağlığı detayının AKP’li yönetimin ihale şartnamesinden olduğu gibi kopyalandığı ortaya çıkarken sayını da 2,5 kat artırılması dikkati çekiyor…
Yusuf Yavuz
Antalya Büyükşehir Belediyesi’nin Mayıs ayında düzenleyeceği Yörük festivaliyle ilgili hazırlanan ihale şartnamesinde yer verilen protokol için ayrı, halk için ayrı Yörük yağlığı satın alınması talebi Yörük camiasının tepkisini çekmişti. Ancak birçok başka ayrıntıyla birlikte bu detayın da AKP’li Menderes Türel döneminde 2017’de yapılan Yörük festivalinin ihale teknik şartnamesinden olduğu gibi kopyalandığı, Yörük yağlığı sayılarının da 2,5 kat artırıldığı ortaya çıktı. CHP’li Muhittin Böcek’in bu yıl yapılacak Yörük festivalinin hazırlıkları sürerken geçtiğimiz Ocak ayında yaptığı ve eski yönetim dönemindeki yozlaştırıcı uygulamalara son verileceğine yönelik izlenimler doğrudan açıklamalarına karşın festivalin AKP’li yönetimin eleştirilen uygulamalarının da ötesinde bir bütçeye mal olması bekleniyor. Türel dönemindeki festival ihalesinde kopya edilen yeni festivalin teknik şartnamesindeki en çarpıcı detaylardan biri de, yeni festivalin Aksu ilçesinde yapılacak olmasına rağmen şartnamede 2017’deki festival alanları olan Karaalioğlu Parkı ile Düzlerçamı’nda iki ayrı sahne kurulacağı bilgisine yer verilmesi.
Antalya Büyükşehir Belediyesi’nin Mayıs ayında yapılacağını duyurduğu Yörük Festivaliyle ilgili önceki gün iki ayrı haber yayınladık.* Festivalin ihale şartnamesinde yer alan detaylara yönelik imi Yörük derneklerinin yöneticileri tarafından dile getirilen eleştirileri ve çözüm önerilerini gündeme getirdik. Ancak konuyla ilgili yaşananlar yalnızca bununla sınırlı değil.
BU YAZIYI NEDEN YAZDIM
Önce bu dünkü haberleri neden yaptım, okuyacağınız bu yazıyı neden yazdım kısaca değinmekte yarar var. Çünkü Türkiye’de son yıllarda idareciler arasında Muhtarından bakanına, müdüründen daire başkanına kadar hemen her kademedeki insanlar yapılan yanlışlıklara yönelik gösterilen eleştirel tutumu komplo kurmak olarak değerlendirme hastalığına tutulmuş durumda. Oturdukları koltuklarda kamu hizmetlerini yürütmek üzere geçici bir süre için bulunduklarını ve bu süre içinde yapılan güzel hizmetlerden övgüyle söz edildiği kadar yanlışlıkların da kamuoyu hakemliğinde eleştiri konusu olabileceğini unutarak, “Ben gidersem Türk ve İslam dünyası yıkılır, ben düşersem Mekke, Medine, Kudüs düşer” havasındalar.
YAŞAM ALANLARINDAN KOPARILAN HALKIN KÜLTÜRÜ BU DEĞİLDİ
2017 yılında ve öncesindeki dönemde bu tür kültürel yozlaşmayı hızlandıran ve gerçekte yok olmakta olan bir yaşam biçimini, o yaşamdan koparılıp kentlere yığılan kitleler üzerinden popülizm yapmaya yarayan benzeri festivallere karşı hep uyarıcı nitelikte yazılar, raporlar kaleme aldım. Bu kültürün özüne işaret eden, sorunları da çözüm yollarını da ortaya koyan televizyon programları, belgeseller yaptık, konferanslar, söyleşiler gerçekleştirdik. Dağı taşı dolandık, kalan son konar-göçerlerin seslerini duyurmaya, sorunlarına çözüm aramaya çalıştık. Yörük kültürüne ilişkin yapılan yerinde uygulamaların da her zaman savunucusu, destekçisi olduk.
SİYASİ POPÜLİZMİN HEDEFİNDEKİ ‘YENİ KENTLİ’ YÖRÜKLER
Antalya’da 2017 Mayıs’ında, AKP’li Başkan Türel döneminde yapılan Yörük Festivali’nde yaşananları ele alan yazımı şu ifadelerle bitirmiştim: “İktidarın Yörüklere olan ilgisi, son yıllarda kırdan kente göçün hızlanmasıyla birlikte iyice artmasıyla ikiyüzlü siyasi popülizm de kendini göstermeye başladı. Üretim alanlarından koparılan Yörük kökenli kırsal nüfus, din, millet ve bayrak söylemiyle bir araya getirilerek sosyo-ekonomik bir gerçekliği bulunmayan alana hapsedildi. Şölenlerde atalarını kılıçtan geçiren Osmanlı paşalarının kostümleriyle boy gösteren yeni devletlüleri alkışlayan Yörük kökenli yeni kentliler, gerçeği yok olurken sahtesine milyonlar harcanan bir ‘Yörük şovunun’ onay üreticisi konumuna getirildiler… Çukurova’dan Ege’ye uzanan Torosların her yaylasına, her koyağına sinmiş olan Dadaloğlu’nun isyan dolu sözlerini havalandırıp duran ozanların dili, poşu bezirgânı siyasilerin geçit törenine katık edildi. Umarız bu ağır çürüme Anadolu kiliminin göbeği olan Yörük kültürünü sonsuza dek soldurmaz.” (1)
BELEDİYEDE YÖNETİMLE BİRLİKTE HER ŞEY DEĞİŞTİ Mİ?
Antalya’daki Yörük festivali son 3 yıldır pandemi ya da başka gerekçelerle yapılmadı. Bu arada büyükşehir belediyesinde yönetim değişikliği yaşandı. 31 Mart 2019 yerel seçimlerinde CHP’li Muhittin Böcek, önceki başkan AKP’li Menderes Türel’e karşı yürüttüğü seçim kampanyasını kazanarak Antalya’nın yeni büyükşehir belediye başkanı seçildi.
BAŞKAN BÖCEK’İN FESTİVALLE İLGİLİ AÇIKLAMASI ÖNEMLİYDİ
Ocak 2022’de Antalya’da belediye eliyle yeniden Yörük festivali yapılacağını öğrendiğimde, yeni yönetimin nasıl bir etkinlik hazırladığını ben de kent kamuoyu gibi merak ettim. 13 Ocak 2022’de Başkan Böcek’in ASAT’ın meclis salonunda bölgedeki Yörük-Türkmen derneklerinin başkanları ve kanaat önderleriyle yaptığı toplantıda söylediği sözler, geçmiş yönetimin şova dayalı popülist yaklaşımından uzak, ayakları yere basan ve gerçekten bu kültüre hizmet etmeyi amaçlayan bir yaklaşım içinde oldukları izlenimi doğurdu.
‘BU KÜLTÜR ARŞİVLENEREK DEĞİL, SÜRDÜRÜLEREK YAŞATILMALI’
Başkan Böcek, “Yörüklük Türkiye Cumhuriyeti’nin ruhunda vatan közüdür. Bu kültür arşivlenerek değil korunarak, sürdürülerek yaşatılmalı, geleceğe aktarılmalı. Anımsamak, tanık olmak ve düşlemek için yola düşme vakti şimdi. Söz değil, eylem zamanıdır” sözleriyle atacakları adımın çerçevesini çizdiği konuşmasında, Yörük kültürünün tanıtılması ve yaşatılması için yapılacak kapsamlı araştırmaya da değindi.
YÖRÜKLERLE İLGİLİ BİLİNCİ YÜKSELTECEK ARAŞTIRMA GİRİŞİMİ
Büyükşehir Belediye Başkanı Böcek, araştırmada Yörüklerin tarihleri hakkında kaynak taraması, kaynak kişiler ve ilgili uzmanlarla röportaj ve derleme gibi sözlü tarih çalışması, boy ve toplulukların coğrafi dağılımı, Yörüklerin tarım ve hayvancılık üretimleri, Yörüklerin yoğun olarak yaşadığı coğrafyaya yerleşimlerinde güncel sorunlar. Yörük kimliğini oluşturan ve besleyen üretim araçlarının sürdürülebilirliği ve bunu engelleyen yasal ve idari uygulamalar. Yörüklüğün geleceğe taşınabilmesi için yapılması gereken idari ve siyasi düzenlemeler hakkında görüş ve önerilerin yer aldığını dile getirdi. Bu araştırma ile Türkiye’nin geçmişten bugüne taşınan sosyal ve siyasi süreç içerisinde dolgu malzemesi olmaktan öteye gidemeyen ancak bu ülkenin kurucu unsuru, çimentosu olan büyük bir çoğunluğun varlığının somut bir bilinç düzeyine çıkarılmasının hedeflendiğini vurgulayan Böcek, “Bunun için atılacak adımların içerisinde bir kum tanesi bile olabilirsek öncelikle bu kültüre önemli bir hizmet yerine getirmiş olacağız” dedi. (2)
BİR BELEDİYENİN BÖYLE BİR İŞE SOYUNMASI ÇOK ÖNEMLİYDİ…
Antalya Büyükşehir Belediye Başkanı Muhittin Böcek’in bu değerlendirmeleri, konuyla ilgili yıllardır rahatsızlık yaratan kimi görüntülerin ortadan kalkacağına, gerçekten tarımdan hayvancılığa, coğrafyadan kültüre, tarihten doğaya birçok alanda Yörük kültürüne hizmet edecek bir girişimin işareti gibiydi. Üstelik bunun bir kamu kuruluşu olan ve ülkenin beşinci büyük kentinin belediyesi eliyle yapılacak olması daha da önemliydi.
SÖYLENEN NEYDİ, YAPILMAK İSTENEN NE OLDU?
Ancak aradan geçen süre içinde yapılan hazırlıkların ardından geçtiğimiz hafta festivalle ilgili ihalenin Elektronik Kamu İhale Platformu (EKAP)’a yüklenmesiyle ortaya çıkan detaylar, Başkan Böcek’in yukarıdaki açıklamalarının bizzat kendi kurumu bürokratları tarafından ters köşeye düşürüldüğüne işaret ediyordu. AKP’li yönetim dönemindeki Yörük festivallerinde yapılan ve eleştiri konusu olan kimi hataların bu yeni dönemde daha da katmerleneceğini gösteren ihale dosyasındaki detaylar, tepe yönetimi değişse de büyükşehir belediyesinin yarattığı organizasyon, tanıtım, reklam, festival vb. rantlardan yararlananların hiç değişmediğini göstermesi bakımından çarpıcı bir örnekti.
2022 YÖRÜK FESTİVALİ, 2017’DEKİ TÜREL DÖNEMİNİN KOPYASI
AKP’li Menderes Türel’in başkanlığı döneminde 2017 yılında Antalya Büyükşehir Belediyesi Kültür ve Sosyal İşler Başkanlığı Kültür Şube Müdürlüğü’nün organizasyonuyla 5-7 Mayıs tarihleri arasında yapılan 3. Uluslararası Yörük Festivali için hizmet alımı amacıyla düzenlenen ihalenin teknik şartnamesindeki detayların önemli bir kısmının 2022 festivali için de aynı şekilde kopyalanıp kullanıldığı görülüyor.
FESTİVALİN YERİ BİLE DEĞİŞTİRİLMEDEN KOPYALANAMIŞ
Antalya Büyükşehir Belediyesi Kent Tarihi ve Tanıtımı Dairesi Başkanlığı’nın organize ettiği, 6-8 Mayıs 2022 tarihleri arasında gerçekleştirilmesi planlanan Uluslararası Antalya Yörük Türkmen Festivali için hazırlanan teknik şartnamenin, Türel dönemindeki ihale dosyasından kopyalanarak kullanılmasının en çarpıcı detayı ise festival mekânı. Bu yıl yapılması planlanan festivalin, Aksu ilçesindeki Akçayır Mevkii’nde gerçekleşeceği belirtiliyor ve hazırlıklar bu alana göre yapılıyor. Ancak 2022 festivalinin teknik şartnamesinde, “Festival süresince Karaalioğlu Parkı ve Düzlerçamı olmak üzere 2 adet sahne kurulacak olup sahne dizaynı sanatçı Rider’larına göre yapılacaktır” deniliyor. Birçok bölümde olduğu gibi bu detaylar da 2017’deki festivalin ihale şartnamesinde aynı şekilde yer alıyor.
YÖNETİM DEĞİŞSE DE ORGANİZASYON RANTI DEĞİŞMİYOR
AKP’li Menderes Türel’in başkanlığı döneminde 2017’de yapılan Yörük Festivali’nde kullanılan bu mekanların, CHP’li Muhittin Böcek’in başkanlığındaki yönetim tarafından bu yıl Aksu ilçesinde yapılması planlanan festivalin ihale şartnamesinde yer alması, belediye yönetimleri değişse de festival organizasyonlarından rant elde eden grupların değişmediğini gösteriyor.
İPEKLİ PROTOKOL YÖRÜK YAĞLIĞI DA TÜREL DÖNEMİNDEN ALINMIŞ
Bazı Yörük derneklerinin tepkisini çeken 2022 festivalinin ihale şartnamesindeki ‘protokol yağlığı’ detayının da aslında 2017’deki festivalden olduğu gibi kopyalandığı ortaya çıktı. EKAP arşivinden eriştiğimiz 2017 yılı festivali ihalesinin teknik şartnamesinde, “Protokol Yörük Yağlığı: 200 adet 115×115 cm ebatlarında ipek dokuma, kenarları püsküllü, belediye logolu, idaremizin vereceği tasarım işlemeli olacaktır” detaylarına yer verilirken standart 110×110 ebatlarında 2 bin adet de Yörük yağlığının temin edilmesi isteniyor.
YENİ FESTİVAL İHALESİNDE YAĞLIK SAYISI DA 2,5 KATINA ÇIKARILMIŞ
2022 festivali için hazırlanan ihale şartnamesinde bu bölüm aynı şekilde kopyalanarak kullanılırken, protokol Yörük yağlığı sayısının 500’e, standart Yörük yağlığı sayısının ise 5 bine çıkarılması dikkat çekiyor. 2022 festivali için ayrıca daha önceki şartnamede yer almayan 30 bin şapka, 7 bin 5 renkli Yörük kefiyesi ve 1000 adet belediye logolu tişört alımı talep edilmesi de dikkat çekiyor.
‘REİS İYİ AMA ÇEVRESİ KÖTÜ’ MAZERETİNE SIĞINMA LÜKSÜMÜZ YOK
Mart ayı Meclis toplantısında AKP’li yönetimin borçlarını ödedikleri çıkışında bulunan Böcek’in yönetimi döneminde, üstelik de AKP’li yönetimin hazırladığı festival ihalesi dosyasından kopyalanan bir ihale şartnamesinde eski yönetimin yaptığı gereksiz masrafın daha da abartılması dikkat çekici. Başkan Böcek’in bu detaylardan elbette haberi olmayabilir ama tıpkı ülke yönetiminde olduğu gibi “Reis iyi ama çevresi kötü” mazeretine sığınma lüksümüz yok. Belediyeler de tıpkı kamu hazinesi gibi halkın vergilerinden, çevre temizliğinden atık suya, emlaktan ruhsat harçlarına kadar birçok kalemden topladığı kaynaklarla bu festivallere çuvalla para aktarıyor. Kamu kaynaklarının bu denli sorumsuzlukla kullanılmasına en başta bu kurumların yöneticilerinin karşı durması gerekir…
KENDİSİNE UMUT BAĞLAYAN SEÇMENDE ‘KAÇIŞ YOK’ DUYGUSU YARATMANIN AĞIRLIĞI
Devlette, kamu kurumlarında iktidara hangi siyasi görüş gelirse gelsin yatırımlar konusunda süreklilik esastır. Ancak konu zaten eleştiri konusu olan ve kültürel yozlaşmaya hizmet eden kimi kültürel ve sosyal etkinlikler olduğunda eskinin alışkanlıklarını tekrar etmek doğru bir tavır değildir. Beklenen tavır, kent halkının zaten eski uygulamalardan yorulduğu için taze bir soluk almak umuduyla oylarını verip seçtiği yerel yönetimlerin, toplumda “kaçış yok” duygusu yaratacak uygulamaları sürdürmek yerine kendi farkını ortaya koyan projelerle umudu beslemesidir…
***
*İlgili haberler:
Yörüklerden ‘protokol yağlığı’ tepkisi!
Kaynaklar:
(1): https://gazeteciyazaryusufyavuzblog.wordpress.com/2017/05/22/posu-takmakla-yoruk-olunur-mu/
gazeteciyazaryusufyavuzblog 
Antalya belediyesi en bşarısız CHP belediye bence.. Sadece laf. Ranta devaiam😡
Başkan oraya buraya Adını resmini asarak idare ediyor. Ama Bi daha göremez o makamı..
BeğenBeğen